Συνέντευξη στην εφημερίδα «Πατρίς»

«Η προστασία της Ελληνικής μειονότητας αποτελεί κεντρική μας προτεραιότητα – Υπάρχει σχέδιο για απομάκρυνση, εφόσον παραστεί ανάγκη, των ομογενών μας».

Αναγκαία η δημιουργία ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού προκειμένου να στηριχθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Οι αιτιάσεις της Τουρκίας προσβάλλουν όχι μόνο το Διεθνές Δίκαιο, τους όρους καλής γειτονίας αλλά και την κοινή λογική.

Για τις δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία μίλησε ο Υφυπουργός Εξωτερικών Ανδρέας Κατσανιώτης σε μια άκρως επίκαιρη συνέντευξη που παραχώρησε στη δημοσιογράφο της εφ. «Πατρίς» Γιούλη Ηλιοπούλου.

Οι επιπτώσεις του πολέμου, το πως θα αντιμετωπίσουμε την «εισαγόμενη κρίση», η στάση της Ελλάδας, η αντίδραση της Ευρώπης άλλα και η επιθετική ρητορική της Τουρκίας ήταν μερικά από τα θέματα που είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε ενώ ιδιαίτερα σταθήκαμε στο  τι θα γίνει με τους  Έλληνες που ζουν στην εμπόλεμη ζώνη

Κύριε υπουργέ θα ξεκινήσω με  το θέμα που απασχολεί την επικαιρότητα. Την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας

Όπως γνωρίζετε η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή επέμεινε στην ανάγκη αποκλιμάκωσης προειδοποιώντας πως μια  σύγκρουση στη Ουκρανία δεν θα είχε κανέναν νικητή. Υπογραμμίσαμε την ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και των θεμελιωδών αρχών του και της τήρησης των υποχρεώσεων που κάθε χώρα έχει αναλάβει. Επισημάναμε την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και κάθε άλλης χώρας. Αυτό είπαμε και στη Ρωσία κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στη Μόσχα. Δυστυχώς, ο πρόεδρος της Ρωσίας καταπατώντας το Διεθνές Δίκαιο και τη Συμφωνία του Μίνσκ επέλεξε την οδό του πολέμου ανοίγοντας την πόρτα του φρενοκομείου που η Ευρώπη διατηρούσε κλειστή για τρεις δεκαετίες. Η επίθεση της Ρωσίας θέτει σε αμφισβήτηση την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης γι’ αυτό και απαιτείται δυναμική απάντηση. Προφανώς ζητάμε την άμεση παύση των εχθροπραξιών ενώ παράλληλα προωθούμε ως Ε.Ε. επώδυνες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ωστόσο, το Ουκρανικό για εμάς έχει και ένα ειδικό ενδιαφέρον καθώς μεταξύ της «γραμμής επαφής» βρίσκεται η πολυάριθμη Ελληνική κοινότητα με τους περίπου 150.000 ομογενείς μας. Η προστασία της Ελληνικής μειονότητας αποτελεί κεντρική μας προτεραιότητα.

Υπάρχει ανησυχία στους Έλληνες που ζουν στην Ουκρανία. Η χώρα μας με ποιους τρόπους βοηθά και στηρίζει τους ομογενείς;

Αξίζει να επισημάνουμε πως ο παρευξείνιος Ελληνισμός συγκροτεί μια από τις συναρπαστικότερες σελίδες των Ελλήνων. Σήμερα, το συμπαγέστερο μέρους αυτού του εκπληκτικού ελληνικού κόσμου, περίπου 90.000 από τους 150.000 συμπατριώτες μας, κατοικεί στην Μαριούπολη, την πόλη που αφιερώθηκε στην Παναγία και που τώρα βρίσκεται στην εμπόλεμη ζώνη. Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που οι Έλληνες του Εύξεινου Πόντου βρίσκονται στο μέσω διασταυρούμενων πυρών ή στην καρδιά γεωπολιτικών μεταβολών; Ίσως μάλιστα αυτή η πυκνή μνήμη αιώνων καθιστά τους συμπατριώτες μας της Ουκρανίας να παρακολουθούν τις εκρηκτικές εξελίξεις που διαδραματίζονται στην «αυλή» τους με ανησυχία μεν αλλά και με την ψυχραιμία της ιστορικής εμπειρίας. Εμείς όμως, ως Ελληνική πολιτεία οφείλουμε να πράξουμε ότι είναι δυνατόν για να προστατέψουμε και να συμπαρασταθούμε στους ομογενείς μας. Ήδη ενισχύσαμε το Γενικό Προξενείο Μαριούπολης τοποθετώντας νέο Γενικό Πρόξενο και υψηλόβαθμα διπλωματικά στελέχη. Τη στιγμή που άλλες χώρες περιορίζουν στο ελάχιστο το διπλωματικό τους προσωπικό, εμείς ενισχύουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να παρέχουμε κάθε δυνατή βοήθεια στους ομογενείς μας. Δημιουργήσαμε δίκτυο ενημέρωσης και επικοινωνίας ώστε να δεχόμαστε τα αιτήματά τους και να τους παρέχουμε κάθε δυνατή αρωγή. Προετοιμαστήκαμε για κάθε σενάριο ακόμα και για το απευκταίο που δυστυχώς υλοποιείται με ευθύνη της Ρωσίας. Στο πλαίσιο αυτών των σεναρίων ενεργοποιήθηκε και η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων του ΥΠΕΞ ώστε να υλοποιήσει σχέδιο εκκένωσης εάν χρειαστεί. Για την ώρα οι ομογενείς μας δεν έχουν εκφράσει μαζικά την επιθυμία να φύγουν από τις εστίες τους. Ζουν στην περιοχή αρκετούς αιώνες και κατανοείτε ότι για αυτούς η αποχώρηση από τις πατρογονικές τους εστίες ισοδυναμεί με ξεριζωμό. Τα λίγα αιτήματα που έχουν δεχθεί οι εκεί διπλωματικές μας αρχές έχουν ικανοποιηθεί.

Αποτέλεσμα του ρωσοουκρανικού πολέμου είναι η εκτόξευση των τιμών σε ενέργεια και βασικά αγαθά. Ανησυχείτε για διόγκωση της κοινωνικής αντίδρασης και πως είναι κατά την γνώμη σας εφικτό να συνεχίσετε τις παρεμβάσεις οικονομικής στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων την ώρα, που επανέρχεται δριμύτερος ο κανόνας της δημοσιονομικής ισορροπίας;

Είναι πράγματι γεγονός ότι η πατρίδα μας, όλοι μας, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια ακόμα εισαγόμενη κρίση. Οι πολίτες γνωρίζουν ότι δεν ευθύνεται η κυβέρνηση για την αύξηση των τιμών ενέργειας. Παράλληλα όμως και η κυβέρνηση κατανοεί πως τα νοικοκυριά, οι αγρότες και οι επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη ώστε όλοι μαζί να ξεπεράσουμε και αυτόν τον σκόπελο. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ήδη προχωρήσει σε έκτακτα μέτρα κρατικής επιδότησης των τιμολογίων στο μέτρο βέβαια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας. Ο πρωθυπουργός έχει υπογραμμίσει ότι η στήριξη θα συνεχιστεί όσο διαρκεί και η κρίση ενώ κάλεσε την Ε.Ε. να δημιουργήσει συνεκτικό δίχτυ ενεργειακής ασφάλειας και στήριξης των πολιτών.

Πώς πρέπει να απαντήσει η Ευρώπη απέναντι στην ενεργειακή κρίση;

Επιβάλλεται η αντίδραση της Ε.Ε. Και επιβάλλεται η δυναμική αντίδρασή της καθώς κανένα κράτος- μέλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του αυτήν την ενεργειακή κρίση. Προς τον σκοπό αυτό όπως σας προείπα η ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός  έχει προτείνει την  δημιουργία ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού που θα διαθέσει τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για το 2022 προκειμένου να στηριχθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η Τουρκία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί επιθετική ρητορική κατά της χώρας μας, θέτοντας θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία. Τι απαντάτε;

Οι αιτιάσεις της Τουρκίας προσβάλλουν όχι μόνο το Διεθνές Δίκαιο, τους όρους καλής γειτονίας αλλά και την κοινή λογική. Αυτά που ζητούν δεν είναι και δεν θα γίνουν αποδεκτά. Η απάντηση στον αναθεωρητισμό της Άγκυρας είναι η αποτρεπτική ενίσχυση της πατρίδας μας  σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο. Απόρροια αυτής της ενεργητικής στρατηγικής είναι και οι ιστορικές αμυντικές συμφωνίες που υπογράφει η πατρίδα μας με ΗΠΑ, Γαλλία και ΗΑΕ αλλά και η αναβάθμιση των Ενόπλων Δυνάμεών μας με νέα πολεμικά αεροσκάφη και φρεγάτες. Παράλληλα υπογραμμίζουμε σε κάθε επίπεδο πως η μία και μόνη διαφορά μας με την γείτονα, μπορεί να λυθεί. Ειρηνικά. Ας εγκαταλείψει λοιπόν η Τουρκία την παραβατική συμπεριφορά και ας προσέλθει στο τραπέζι του διαλόγου για την επίλυση της μοναδικής διαφοράς που έχουμε, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του διεθνούς δικαίου και του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.